A.M. de Jong
A.M. de Jong (1888–1943) is bij het grote publiek allereerst bekend als de schrijver van Merijntje Gijzens jeugd en jonge jaren, de romancyclus die vanaf 1925 het levenslicht ziet en tot de meest gelezen boeken van de Nederlands literatuur behoort. Maar er is meer, véél meer.
In amper dertig jaar schrijft De Jong zijn indrukwekkende oeuvre bij elkaar, terwijl hij echtgenoot en vader is, een rijk sociaal leven leidt en onder meer als onderwijzer, verslaggever en literatuur-criticus actief is.
A.M. de Jong is een rasverteller. Als kind vermaakt hij op het schoolplein al medeleerlingen met verhalen die hij kleurrijk opdist. Schrijven is voor hem een van de eerste levensbehoeften.
Hij werd geboren op 29 maart 1888 in een straatarm arbeiders-gezin in Nieuw-Vossemeer in het uiterste westen van Noord-Brabant. Zijn werk is diep geworteld in de sociale en politieke realiteit van zijn dagen. In zijn romans en in vele andere publicaties, toont hij zijn liefde voor het leven, zijn sympathie voor de gewone mens en zijn afkeer van onrecht, onderdrukking en godsdienstige dwingelandij, thema’s die helaas nog altijd actueel zijn.
De Jong schrijft niet alleen voor volwassenen, maar is ook een pionier in de jeugdliteratuur. Samen met tekenaar George van Raemdonck (1888-1966) creëert hij de strip Bulletje en Boonestaak, die bekend staat om de gedurfde tekeningen en controversiële onderwerpen. De Jong heeft geen angst voor andere landen, andere culturen en andere gewoonten, maar staat open voor ontmoetingen en ervaringen die zijn wereld verrijken en nodigt zijn lezers uit tot een ruimere blik.




In de jaren dertig neemt hij ondubbelzinnig stelling tegen het opkomende populisme en fascisme, zeker ook als hoofdredac-teur van het socialistische weekblad De Notenkraker. In het voorjaar van 1939 verschijnt zijn brochure De dans op de vulkaan waarin hij met vlammende woorden beschrijft hoe het veelkop-pig monster van het fascisme ontstaan is en groeit. Hij waarschuwt indringend voor de verschrikkingen waartoe het in staat zal blijken te zijn. Deze kritiek wordt hem in 1943 fataal wanneer hij op de drempel van zijn eigen huis vermoord wordt door Nederlandse SS’ers.
De woorden van De Jong leven echter nog altijd voort. Met drie bijzondere (her-)uitgaven hopen we bij te dragen aan een hernieuwde belang-stelling voor het veelzijdige werk van deze markante en betrokken schrijver die nog altijd in staat is lezers met zijn woorden in het hart te treffen.